حسابداری علم خلاصه، تجزیه تحلیل و گزارشات انجام شده در یک کسب و کار یا پروژه می‌باشد. نام دیگر حسابداری زبان تجارت است. نتایج فعالیت‌های اقتصادی یک سازمان را اندازه گیری می‌کند و این اطلاعات را به افرادی از جمله سرمایه گذاران، بستانکاران، مدیریت و تنظیم کنندگان منتقل میکند. حسابداری زیر شاخه ای از علم اقتصاد است. حسابداری فرآیند ثبت، طبقه بندی و خلاصه سازی معاملات مالی یک شرکت است. این زبان تجارت است و برای ارائه اطلاعات مالی به سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایر ذینفعان استفاده می شود.

حسابداری بانکی چیست؟

حسابداری بانکی به عنوان یک زیرشاخه تخصصی از علم حسابداری، به ثبت، تجزیه و تحلیل و گزارشگری فعالیت‌ها، تراکنش‌ها و رویدادهای مالی در بانک‌ها می‌پردازد. هدف این سیستم، ارائه اطلاعات مالی دقیق و قابل اعتماد به طیف وسیعی از ذینفعان، از جمله مدیران، سرمایه‌گذاران، مراجع نظارتی و سایر طرف‌های مرتبط با بانک است.

یک حسابدار که به عنوان حسابدار بانکی فعالیت می‌کند، می‌تواند در اموری همچون بررسی هزینه‌ها و عملیات‌های بانکی، امور مرتبط با چک و اوراق، تبدیلات ارزی و همینطور محاسبه سود و زیان بانکی انجام دهد.

همچنین بخوانید» کمیته حسابرسی چیست؟ | قرارداد حسابداری چیست؟ | حسابداری ابری چیست؟

تاریخچه بانک و بانکداری در ایران

تاریخچه بانکداری در ایران به دوران باستان باز می‌گردد. در آن زمان، صرافان و رباخواران نقش بانک‌ها را ایفا می‌کردند. اولین بانک مدرن در ایران در سال ۱۲۶۶ شمسی با نام “بانک جدید شرق” توسط روس‌ها تأسیس شد. پس از آن، بانک‌های دیگری مانند بانک شاهنشاهی ایران، بانک استقراضی ایران، و بانک سپه تأسیس شدند.

در سال ۱۳۳۹، بانک مرکزی ایران به عنوان متولی نظام پولی و بانکی کشور تأسیس شد. پس از انقلاب اسلامی، نظام بانکی ایران دولتی شد و بانک‌های خصوصی به طور کامل تعطیل شدند. در سال ۱۳۷۰، با تصویب قانون جدید بانکداری، مجدداً اجازه فعالیت به بانک‌های خصوصی داده شد.

امروزه، نظام بانکی ایران شامل بانک مرکزی، بانک‌های دولتی، بانک‌های خصوصی، و مؤسسات اعتباری غیربانکی است. بانک مرکزی ایران وظایف نظارتی و سیاست‌گذاری را بر عهده دارد. بانک‌های دولتی و خصوصی به ارائه خدمات بانکی به مردم می‌پردازند. مؤسسات اعتباری غیربانکی نیز مجاز به ارائه برخی خدمات بانکی مانند اعطای تسهیلات هستند.

برخی از نقاط عطف در تاریخچه بانکداری ایران:

• ۱۲۶۶ شمسی: تأسیس اولین بانک مدرن در ایران با نام “بانک جدید شرق”
• ۱۲۸۵ شمسی: تأسیس بانک شاهنشاهی ایران
• ۱۲۹۷ شمسی: تأسیس بانک استقراضی ایران
• ۱۳۰۴ شمسی: تأسیس بانک سپه
• ۱۳۳۹ شمسی: تأسیس بانک مرکزی ایران
• ۱۳۵۸ شمسی: دولتی شدن نظام بانکی ایران
• ۱۳۷۰ شمسی: مجدداً اجازه فعالیت به بانک‌های خصوصی داده شد

همچنین بخوانید» بودجه دولتی چیست؟

ویژگی‌های کلیدی حسابداری بانکی:

• پیچیدگی تراکنش‌ها: به دلیل حجم بالای تراکنش‌های مالی در بانک‌ها، حسابداری دقیق و مداوم از اهمیت بالایی برخوردار است.
• پایداری و استمرار‌پذیری: سیستم حسابداری بانکی باید به طور پایدار و با قابلیت مدیریت تغییرات در طول زمان عمل کند.
• رعایت قوانین و مقررات: حسابداری بانکی باید با قوانین و مقررات مربوط به حوزه مالی و بانکی، از جمله قوانین ضد پولشویی، کاملاً مطابقت داشته باشد.
• مدیریت ریسک: از آنجا که بانک‌ها با ریسک‌های متنوعی مانند ریسک اعتباری، ریسک بازار و ریسک عملیاتی روبرو هستند، سیستم حسابداری باید ابزارهای لازم برای مدیریت این ریسک‌ها را ارائه دهد.
• گزارش‌ دهی دقیق: تهیه گزارشات دقیق و به‌موقع جهت اطلاع‌ رسانی به مدیران، سرمایه‌گذاران و نظارت گران از وظایف اصلی حسابداری بانکی است.
• انطباق با تغییرات فناوری: با توجه به سرعت بالای تغییرات در صنعت بانکداری، سیستم حسابداری باید قابلیت انعطاف‌ پذیری و انطباق با این تغییرات را داشته باشد.
• حفظ محرمانگی و امنیت: اطلاعات مالی بانک‌ها از حساسیت بالایی برخوردارند، لذا سیستم حسابداری باید از این اطلاعات در برابر دسترسی غیرمجاز محافظت کند.
• تجزیه و تحلیل مالی: حسابداری بانکی باید امکان تجزیه و تحلیل داده‌های مالی را به منظور ارائه اطلاعات مفید برای تصمیم‌گیری‌های مدیریتی فراهم کند.

اهمیت حسابداری بانکی:

• اطلاع‌رسانی به ذینفعان: حسابداری بانکی اطلاعات لازم برای تصمیم‌گیری‌های آگاهانه را به مدیران، سرمایه‌گذاران، مراجع نظارتی و سایر ذینفعان ارائه می‌دهد.
• ارزیابی عملکرد: با استفاده از سیستم حسابداری بانکی می‌توان عملکرد بانک را ارزیابی و نقاط قوت و ضعف آن را شناسایی کرد.
• کنترل و نظارت: حسابداری بانکی ابزارهای لازم برای کنترل و نظارت بر فعالیت‌های مالی بانک را فراهم می‌کند.
• مدیریت ریسک: سیستم حسابداری بانکی به مدیریت ریسک‌های مختلف در بانک کمک می‌کند.
• انطباق با قوانین و مقررات: با استفاده از سیستم حسابداری بانکی می‌توان از انطباق فعالیت‌های بانک با قوانین و مقررات مربوطه اطمینان حاصل کرد.

وظایف حسابدار بانکی:

• ثبت و ضبط دقیق تراکنش‌های مالی
• تهیه گزارشات مالی دوره‌ای
• تجزیه و تحلیل داده‌های مالی
• ارائه گزارشات به ذینفعان
• نظارت بر حساب‌های بانکی
• مدیریت ریسک‌های مالی
• حفظ محرمانگی اطلاعات مالی

استخدام درحسابداری بانکی چگونه است؟

برای استخدام در حیطه حسابداری بانکی نیاز به مدرک تحصیلی حسابداری یا مالی داریدهمچنین تجربه کاری در حسابداری یا بانکداری مهم است.

مهارت های موردنیاز برای استخدام حسابداری بانکی:

• آشنایی با قوانین و مقررات مالی و بانکی
• تسلط به نرم افزارهای حسابداری و بانکی
•  توانایی کار تیمی
•  مهارت ارتباط قوی
•  توانایی تجزیه تحلیل اطلاعات مالی
• دقت در کار

نرم‌افزارهای حسابداری بانکی:

امروزه نرم‌افزارهای مختلفی برای حسابداری بانکی وجود دارد که می‌توانند به انجام وظایف حسابداران کمک کنند. این نرم‌افزارها معمولاً دارای امکاناتی مانند ثبت تراکنش‌ها، تهیه گزارشات، تجزیه و تحلیل داده‌ها و مدیریت ریسک هستند.